Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (UNWTO), Mayıs 2021’de başlattığı program ile toplumlarını, yerel adetlerini ve kültürel miraslarını koruyan en iyi turizm köylerini belirledi. İspanya'nın başkenti Madrid'de düzenlenen örgütün 24’üncü genel kurulunda, Kapadokya Üniversitesinin merkezinin bulunduğu Nevşehir’in Ürgüp ilçesindeki Mustafapaşa (Sinasos) köyü, Dünya Turizm Örgütü tarafından “En İyi Turizm Köyü” ilan edildi. Kurula katılan Ürgüp Kaymakamı Mehmet Maraşlı, ödülü Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü Genel Sekreteri Zurab Pololikashvili’nin elinden aldı.

Dünya Turizm Örgütü, “En İyi Turizm Köyleri” programı ile turizmin kırsal kalkınma ve yerel toplumların refahını artırmadaki gücünü vurgulamayı ve turizmin katkısıyla kadınlar, gençler ve dezavantajlı grupların karşı karşıya kaldığı fırsat eşitsizliklerinin giderilmesini teşvik etmeyi hedefliyor. Turizme odaklanılarak köylerin doğal çevresinin, biyolojik ve kültürel çeşitliliğinin, yerel değerlerinin, yerel yemekler de dâhil yaşam şeklinin korunarak ekonomik değere çevrilmesinin mümkün olduğunun altı çiziliyor.

MUSTAFAPAŞA “EN İYİ TURİZM KÖYÜ”

Kapadokya Üniversitesinin (KÜN) merkezinin de bulunduğu Mustafapaşa köyü, UNWTO tarafından dünyanın “En İyi Turizm Köyleri”nden biri seçildi. Eski adı Sinasos olan köy, M.S. 9. yüzyıldan başlayarak, Orta Çağ’a (Bizans), Osmanlı ve erken Cumhuriyet Dönemine tarihlenen 200 civarında tescilli yapısı, yerel kültürü ve gelenekleri ile öne çıkıyor. Mustafapaşa, Lausanne Mübadelesi öncesi dönemden gayrimüslim ve Müslüman halkın ortak yaşam kültürünü mübadele ile gelen Makedonya göçmenlerinin zenginliği ile harmanlamayı başarabilen benzersiz bir kültürel mozaik görünümünde.

KAPADOKYA ÜNİVERSİTESİ VE MUSTAFAPAŞA

Türkiye’nin merkezi bir “köy” de bulunan tek yükseköğretim kurumu olan Kapadokya Üniversitesi, 2005 yılında Mustafapaşa’da kuruldu. Kurulduğu günden bu yana, yapılanmasını ve gelişimini sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda yürüten KÜN, Mustafapaşa’nın kültürel mirasının restorasyon yolu ile korunması, köy içi çevre düzenlemeleri, cephe tasarımları, sokak hayvanlarının korunması, yenilenebilir enerji kullanımı, atık yönetimi programı, su kullanımını ve gıda israfını azaltmaya yönelik programları, yerel istihdam yaratma, yaşam boyu öğrenme imkânları, bölgesel eğitim bursları verilmesi, sıcak hava balonculuğunun geliştirilmesi gibi pek çok alanda bölgenin kalkınmasına ve gelişimine yönelik hizmet veriyor. Mustafapaşa yapılarının, ikamet eden yerel halkla birlikte tarihçelerinin hazırlanması, köydeki yapıların tabelalandırılması ile turizme açılması, Mustafapaşa portalının (mustafapasakapadokya.org) kurulması, Üniversite’nin köyün sürdürülebilir kalkınmasına yönelik çalışmalarından yalnızca bazıları. Dünya Sürdürülebilir Turizm Konseyinin (GSTC) kurumsal üyesi olan Üniversite, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı ile sürdürülebilir turizm alanında çalışmalar yürütmektedir.

MUSTAFAPAŞA KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUYOR

Mustafapaşa’nın doğal ve kültürel varlıkları “Mustafapaşa Koruma Amaçlı İmar Planı” ile koruma altına alınmıştır. Köyde yeni yapılanma ve geliştirmeler sınırlandırılmış durumdadır. Köy, Kapadokya Alan Başkanlığı’nın kontrolü altındadır. Başkanlık, peribacası oluşumları, 8 ve 9. yüzyıllardan kalma antik kaya kiliseleri, tarımsal faaliyetleri ve geleneksel yaşamın örnekleri ile Kapadokya Bölgesinin küçük bir “modeli” görünümündeki Mustafapaşa Manastır Vadisinin korunmasına ve turizme kazandırılmasına yönelik bir turizm projesini de yürütmektedir. Kapadokya Turizm Bölgesi Altyapı Hizmet Birliği ve Ahiler Kalkınma Ajansı, köydeki koruma, turizm geliştirme ve altyapı geliştirme projelerine kaynak sağlamaktadır. Mustafapaşa Kültür, Turizm ve Tanıtma Derneği, Mustafapaşa’nın uluslararası ve ulusal platformlarda tanıtılmasına yönelik yerel çalışmaları koordine ederken yerel yaşam ve üretim tarzının sürdürülebilirliğine destek vermektedir.